Urojinekoloji

Uroginekologiya

Uroginekologiya, günümüzdə sağliq baxımından iləri səviyyədə olan ölkələrdə qadınlara yönəlik özəl bir tibb sahəsidir. En gözəl adı ilə desək, qadınlarda ortaya çıxan kiçik çanaq xəstəliklərinin müalicəsi ilə maraqlanan bir  sahədir.

Qadın doğum xəstəlikləri ilə iç-içə olan bu bölümdə özü özünü inkişaf etdirmiş həkimlərə isə  Uroginekoloq deyilir.

 Uroginekoloqların uzmanlıq sahəsini anlamaq üçün ilk öncəliklə kiçik çanagı tanimaq lazımdir. Kiçik çanaq əzələ, bag,  faysa və sinirlərdən meydana gələn dəstəkləmə sistemidir. Qarın Boşluğunun alt tərəfindən sararaq onu bağlayır.

 Qadınlarda  sidik kisəsi, uşaqlıq, vagina, makat və rektum kiçik çanaq tərəfindən dəstəklənməkdədir. Kiçik çanağın işləri sadəcə dəstəkləməkdən ibaret deyildir. Bu orqanların sağlıqlı bir şəkildə işlərini görməsinə də təmin etməkdədir. Vacib  bir vəzifəsi olan kiçik çanağın pozuması, qadınlarda müxtəlif xəstəliklərə yol aça bilər. Məsələn, bağırsaqların  nəzarətinin edilə bilməməsi, İdrar qaçirmaların başlanılması, böyük bayıra çıxarkən müəyyən problemlərin yaranması və cinsəl axıntıların baş verməsi. 

Uroginekologiya bu problemlərin müalicəsinin həlli ilə daha yaxından maraqlanır. Ölkəmizdə hələ də  şəxsi uzmanlaşmış bir sahə deyildir.

 Sidik qaçırma(Üroner İnkontinans) Nədir?

 Kiçik çanağındaki pozulma ilə ortaya çıxan ən önəmli problemlərdən bir dənəsi qadınlarda sidik qaçırmalarının yaranmasıdır. Çünkü qadınlarda  idrarın toplanması ilə işəmə prosesin baş verməsində,  kiçik çanağın rolu çox böyükdür. Dəstək  vəzifəsi reallaşmadığı hallarda  tez-tez idrar istəyinin gəlməsi, yuxu zamanında idrar istəyi ilə yuxudan ayılma, günün hər saatında idrarı tuta bilməmək, işəmə  zamanında  ağrı hissinin olması və idrar bölgəsində iltihablaşmanın olması kimi problemlərə yol aça bilir.

Bu problemlər qadınların gündəlik həyatlarında problemlər yaşamağına səbəb ola bilir.

 Qadınlarda idrar qacirma- uroner inkontinans olaraq terminləşmişdir. Cəmiyyət   içərisində uroner inkon görülmə sıxlığı çoxdur. Qarna gələn sıxılmalardan tez tez idrar qaçırmalar baş verə bilir. Bu təyziqin səbəbi isə öskürmə, gülmə və ya xarici bir  təyziq ilə qarşılaşmadır.  Kiçik çanaq pozğunluğu zamanı ani şəkildə idrara çıxma istəyi gəldiyindən,gün içərsiində  tualetə çata  bilmədiklərindən idrar qaçıra bilirlər. İdrar qaçırma zamanı  ölçüsünə baxmayaraq, bir uroginekoloqa müayinə olmağınız mutləqdir. Her şeydə olduğu kimi buradan tez qoyulmuş  diaqnoz ilə daha efektli və tez nəticə əldə etmək mümkündür.

Qadınlarda idrar qaçırma bəzən spirtli içkidən istifadə də, normal səviyyədən çəx maye tükətimi, qazlı sulardan istifadə, koffein maddəsi içərən məhsullardan daha çox istifadəsi, istifadə olunan bəzi dərmanlarin əks təsiri və idrar yollarında bəzi  problemlərin hamısı da idrar qaçırmağa səbəb ola bilər.

 Qadınlarda hamiləlik  və doğum zamanlarında, yaşın irəlləməsi ilə orataya çıxan bədən dəyişikliyi, uşaqlığın əməliyyatla alındığı zamanlarda da sidik qaçırma meydana gələbilir. Ortalama olaraq 2 yaşından balaca olan uşaqlarda meydana gələn sidik qaçırma prosesləri bu səviyyədə deyildir və normal qarşılanır.

Sidik qaçırmanın da növləri vardır.

 Sidik kisəsi günlüyü : Bu formada nə qədər maye alındığı və bir çox zaman idrar etmə qisimləri doldurur. Bir həftə davam edə bilir.Bu formanın köməkliyi  ilə idrar qaçırmanın hansı səviyyədə və ölçüdə olduğu anlaşılmış olur.

• İdrar Analizi
• Qan Testləri
• Stresə bağlı ölçüm: Qadinda  öskurmə, çox gülmə kimi aktivitələr edildiyi zaman  sidik qacirma prosesi baş verib- verilməməsi öyrənilir.
• PVR: Hər idrar edildiyi zaman sidik kisəsində nə qədər idrarın qaldığını zaman həkim tərəfində müəyyən edilməsidir.

• Pelvik: Ultrasonografi

• Histogram: Boya ilə idrar yollarındaki problemlərin aşkar olunmasıdır.

• Sistoskopi: İdrar yollarının kamera ilə izlənilməsidir.